คุณแม่หลังจากคลอดบุตรจะมีปัญหาในเรื่องสภาพร่างกายมีความอ่อนล้า การไหลเวียนของโลหิตยังไม่ดี ร่างกายมีอุณหภูมิยังไม่คงที่และผิวพรรณอาจมีการเปลี่ยนแปลงไป ซึ่งการอยุ่ไฟก็จะช่วยบรรเทาอาการดังกล่าวให้ดีขึ้นได้
การอยู่ไฟหลังคลอด คืออะไร?
การอยู่ไฟหลังคลอด คือ การดูแลสุขภาพหลังคลอดที่คนไทยได้นำมาปฏิบัติกันอย่างยาวนาน เพื่อเป็นการฟื้นฟูสภาพร่างกายหลังคลอด ซึ่งจะใช้ความร้อนช่วยในการปรับสมดุลของร่างกายให้กลับมาเป็นปกติ ลดอาการปวดเมื่อย ช่วยให้ร่างกายอบอุ่น ร่างกายของคุณแม่จึงมีสุขภาพดีขึ้น
การอยู่ไฟในสมัยโบราณ
สำหรับการอยู่ไฟแบบโบราณคุณแม่หลังคลอดจะนอนอยู่บนแผ่นกระดานใหญ่ที่เรียกกันว่ากระดานไฟ หากทำการยกกระดานไฟให้สูงขึ้นแล้วนำกองไฟมาก่อที่ใต้กระดานก็จะเรียกกันว่าอยู่ไฟญวน หากนอนอยู่บนกระดานไฟที่อยู่ในระดับเดียวกันกับพื้น และมีการก่อกองไฟไว้ข้างๆ ก็จะเรียกกันว่าอยู่ไฟไทย โดยที่ข้างๆของกองไฟก็จะมีภาชนะสำหรับใส่น้ำเพื่อเอาไว้ราดไฟไม่ให้ไฟลุกจนเกินไป
คนในสมัยโบราณจะนิยมการอยู่ไฟไทยมากกว่าอยู่ไฟญวน โดยที่ญาติพี่น้องหรือสามีจะมีการเตรียมที่นอนไว้ให้คุณแม่หลังคลอดสำหรับการอยู่ไฟ และจะดูแลในเรื่องของฟืนไฟไม่ให้มีความร้อนจนเกินไป เนื่องจากคุณแม่หลังคลอดจะต้องอยู่ไฟ 7-15 วัน โดยห้ามออกจากเรือนไฟในช่วงเวลาดังกล่าว เพราะอุณหภูมิร่างกายของคุณแม่หลังคลอดจะปรับตัวได้ไม่ทัน ซึ่งอาจจะทำให้ไม่สบายหรือเจ็บป่วยขึ้นมาได้
ในสมัยก่อนคุณแม่หลังคลอดจะต้องเข้าเรือนไฟซึ่งจะมีลักษณะเป็นกระท่อมหลังคามุงด้วยจาก แล้วเข้าไปนอนอยู่ไฟบนแผ่นกระดานไม้ และตอนนอนขาจะต้องชิดกัน เพื่อที่จะให้แผลฝีเย็บติดกัน โดยคนโบราณจะเรียกกันว่าการเข้าตะเกียบ สำหรับการอยู่ไฟนั้นอาจจะมีการนวดประคบซึ่งจะขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของคุณแม่แต่ละคน และคุณแม่ที่อยู่ไฟจะต้องดื่มเฉพาะน้ำอุ่นและอาบน้ำร้อน ห้ามรับประทานของเย็น งดอาหารแสลง อาหารที่รับประทานได้คือข้าวกับเกลือและปลาเค็ม เนื่องจากคนในสมัยโบราณเชื่อกันว่าการรับประทานอาหารแบบนี้จะไปทดแทนเกลือที่ร่างกายเสียไปทางเหงื่อในระหว่างการอยู่ไฟ
ประโยชน์ของการอยู่ไฟ
- ทำให้เลือดมีการไหลเวียนได้ดีมากยิ่งขึ้น
- ช่วยในการขับน้ำคาวปลา
- เป็นการกระตุ้นมดลูกให้มีการหดรัดตัว
- ทำให้มดลูกเข้าอู่ได้เร็วมากยิ่งขึ้น
- ลดการคัดตึงที่บริเวณเต้านม
- ลดอาการปวดเมื่อยตามร่างกาย
- ลดอาการการช้ำบวม ลดการอักเสบ
- ช่วยลดอาการขาขัดและสะโพกขัด
ทั้งการอยู่ไฟแบบโบราณ และการอยู่ไฟสมัยใหม่ จะต้องมีการควบคุมโดยผู้ที่มีความรู้ในการทำ จึงจะทำให้คุณแม่หลังคลอดได้รับประโยชน์จากการอยุ่ไฟ และทำให้อาการทางร่างกายหลังคลอดบรรเทาลง
